Sy sien hy gebruik nog die beursie wat sy twee en ‘n half jaar gelede vir hom gegee het. As hulle groet, sodat hy en sy gesin verder kan reis, druk hy haar saggies en innig. Iewers diep in ‘n hoekie van haar hart woon daar ‘n klein seuntjie…
Die bosveldnag is koud; sy staan alleen, teenaan die sementkring waar daar ‘n helder vuur brand.
In die chalet kry Laatlam-hulle, onder wie se dak sy bly, die twee kleintjies reg om te gaan inkruip. Agter die doringtakke sien sy die ronde koperrooi maan opkom; bokant haar kop flonker die eerste sterre. Net toe sy haarself nou regtig wil begin bejammer, hoor sy voetstappe in die dik sand, sien sy die twee aangestap kom op pad na hulle eie chalet: haar seun en sý seun, haar oudste kleinkind, die een wat na Gewese Liefling vernoem is. Die gesin het gister uit Ierland in Suid-Afrika geland, moes noodgedwonge kom om paspoorte te hernu, want dit kon eenvoudig nie vanuit hulle nuwe land gedoen word nie.
Toe hulle haar sien, swenk die twee en kom staan by haar en gesels. Die koue in haar hart verdwyn – hoe wonderlik is dit om hulle in die hier en nou te kan sien!
Drie dae vantevore nooi Laatlam: “Kom saam met ons wildsplaas toe vir twee aande, daar waar pa-hulle kamp, dan kuier ma saam met ons en die Ierse kinders en pa en sy geliefde, in plaas daarvan om die naweek alleen hier te bly.” Die hele dag wroeg en pieker sy oor wat sy moet doen, besluit uiteindelik sy sal die kans waag. Sy praat ernstig met haarself, waarsku dat sy nie ‘n nat kombers mag wees nie. Sy bid: “Ag Here, help my…” Una van Blogland ondersteun en bemoedig haar en die weduwee van die predikant wat haar en GL se huwelik 15 jaar gelede tevergeefs probeer red het, laat weet: “…Wie weet, miskien kan dit vandag die afsluiting van ‘n slegte hoofstuk wees. Ek hoop van harte so…” Haar dogter uit Amerika laat weet dat dit ‘n dapper besluit is – en daardie woorde gee haar moed…
GL se lewensmaat, iemand uit hulle gemeenskaplike verlede toe hulle kinders saam klein was en wat hy lank na die huweliksverbrokkeling eers weer raakgeloop het, saam met wie hy besig is om ‘n mooi toekoms te bou, bel spesiaal om te bevestig dat die ekstra gas meer as welkom is om saam te kom. Sy word letterlik met ope arms ontvang.
Sy kry – uiteindelik! – die kans om GL saam met hulle kleinkinders te sien, hoe hy skaak met sy naamgenoot speel, grappies met die sussie maak, Gabby die wilde voëltjies laat voer en met Joshi gaan stap.
Saterdag dra sy haar geel Goue Vroue-buffie vir moed en beleef sy hoe goed GL met sy maat se kinders en kleinkinders oor die weg kom. Ten spyte van haar alleenheid voel sy deel van die geselskap en sy bewonder die gasvrou sonder voorbehoud – hierdie stylvolle, gulhartige vrou vir wie haar eie teenwoordigheid sekerlik ook nie die gemaklikste faktor kan wees nie, in wie se mooi blou oë ‘n warboel emosies swem.
Sondagoggend sit sy saam met die Ierse gesin na die bosveldvoëls en kyk: ‘n wonderlike verskeidenheid wat sommer hier vlak voor hulle die beskuitkrummels sit en oppik. Sondagaand sit sy tuis en sif deur die naweekbeelde. Die storms in haar hart het – uiteindelik, Goddank! − bedaar.
Dis laatnag in Rebusfontein – drieuur voormiddag, om presies te wees. Wie sluip daar in Frannie se toring rond? Dit lyk na ‘n misdadiger – o nee wag, dis Frannie self. Maar wat op aarde het sy op haar kop en om haar nek? O, dis die buffies wat Seegogga vir haar gestuur het – sy begeer al so lank al sulke nuttige maskers, vandat sy langer as ‘n jaar gelede haar Amerikaanse skoonseun se buffie probeer leen het en die ellendige ding die heeltyd van haar neus afgeglip het. Nou het sy haar eie (sommer twee) en vannag dra sy dit om te lyk soos die rol wat sy speel: ‘n voortvlugtige dief.
Onder die wenteltrap lig Frannie die versteekte valdeur en klim die vyf trappies ondertoe. Heel agter in die een hoekie van die geheime kamertjie is daar ‘n kissie wat sy uitsleep en oopmaak. Die inhoud blink dofweg in die skemerdonker – dis sowaar diamante! Voormalige Voortvlugtige Frannie giggel tevrede – sy het nie verniet hierdie deel van haar buit so lank bewaar nie. Dis nou die regte tyd om dit te begin gebruik, met dié dat die Goue Vroue die gevaarlike speletjie van Jumanji gaan aanpak. Hulle gaan elke voordeel moontlik nodig hê en – soos ‘n Engelse skrywer tereg gesê het: “Money pads the edges of things”.
In haar kombuis begin sy broodjies bak om die diamante in te versteek. Sy gaan hulle in die wit buffie pak, wat sy soos ‘n bladsakkie gaan saamdra om dit veilig te hou – sy het reeds die onderkant toegeknoop. Dit maak ook nie saak dat sy dit op hierdie oomblik as ‘n chefhoed dra nie, want die broodjies is mos nie vir menslike verorbering bedoel nie. Haar destydse broodmandjie met die spierewit gestyselde doekie bo-oor is heeltemal te verflenterd om nou weer gebruik te word. Met waardering dink sy aan Seegogga, wat aan elkeen van die Goue Vroue dié pragtige buffies gestuur het, asook ‘n kosbare vrolike skildery van Seegogga se voetjies in rooi skoene op haar bont stoep se hangmat, met Kameel se koei Blommetjie in die verte, bont geverf soos net Seegogga dit kon doen, en daaragter Rebusf’tein se dam en die woud. Alles sorgvuldig verpak en geadresseer, met daarby nog ’n gediggie – en vir Frannie is woorde met metrum en rym ‘n verstommende kragtoer van kreatiwiteit – iets wat sy self nog nooit kon regkry nie:
Die broodjies is klaar met diamante gestop en Lelik die wilde wit kat is mooi vertel hoe sy en Danie, Una se Engelse bulhond, die orde en vrede tuis moet bewaar. Frannie swaai die wit buffie oor haar skouer en vat die pad…
Joshua besit die groot plastiekdop van ‘n staanverwarmer. Hierdie dop sorg vir verskillende speletjies, bv. “Ek is ‘n robot”, of “Ek is ‘n astronaut en dis my space suit”.
Vanoggend het die swaaideksel met die skreef waardeur sy een bruin ogie vir my kon loer, ongelukkig afgebreek terwyl hy en sy sussie gespeel het die dop is ‘n “vending machine”: Joshi sit agter die dop, Gabby sit papier-“geld” deur die skreef en kry deur die deksel speelgoed in ruil. In die proses is die deksel daarmee heen.
Ouma sit en soek na die Afrikaanse term vir “vending machine”. Al wat sy kan opspoor, is die outydse “muntoutomaat”, wat in hierdie tyd van geldkaarte heeltemal verouderd is. Toe gee sy maar die stryd gewonne en bekyk net die speletjie sonder pogings tot taalkorreksie.
Kort voor lank skater ouma weer van die lag, toe Joshua se sussie sy gebruiklike woordevloed onderbreek met:
Hier sit ek en skryf met Lelik se tingerige katlyfie op my skoot.
Oorkant my in die laaste kompleks waar ek gewoon het voordat ek onder Laatlam se dak ingetrek het, was daar ‘n pas geskeide man wat met twee honde en drie katte agtergelaat is. Toe hy wegtrek en die katte wou saamneem, het die wilde wit kat hom flenters gekrap en ontsnap. Daarna het sy maar so wild-wild in die kompleks gebly, totdat die katliefhebber wat haar elke dag op die stoep van die leë huisie kom voer het, die hulp van ‘n kundige ingeroep het om die kat te vang. Die uiteinde van die saak was dat ek ‘n nuwe kat bygekry het, asook twee kosbare vriendinne.
In haar vorige lewe was die kat se naam “Snowy” en die jong vrou wat haar kom voer het, het haar “Spokie” genoem. Daarna het Laatlam en sy meisie haar “Terre’Blanche” gedoop (omdat sy wit is), wat later sommer “Têrr” geword het. Ek het ‘n ruk lank probeer om haar die Ierse naam “Pangar” te gee, n.a.v. die naam van die wit kat van ‘n Ierse monnik.
Omdat sy spierwit is, is sy baie sensitief vir sonlig en ai, sy is so lief daarvoor, lê so graag iewers in die sonnetjie en bak. Sy moes al twee operasies ondergaan om die slegte gevolge van te veel sonstrale te bekamp en het in die proses een hele en een halwe oor verloor. Toe noem my kinders haar sommer “Lelik” – die naam wat tot vandag toe bly vassteek het.
My skoondogter gaan haal haar vandag by die veearts (haar een tandjie moes getrek word): “O, jy kom vir Lieflik haal!” begroet die ontvangsdame haar en verduidelik dat sy dit nie oor haar hart kan kry om so ‘n liewe kat “Lelik” te noem nie.
Graag deel ek hierdie hartsbrief van die blogger Perdebytjie, iemand wat ons land en sy mense innig lief het.
Ek stap al amper agt-en-sestig jaar saam met jou. My eerste gewaarwording van jou, was jou blou lug en ewige sonskyndae. Saam met jou het ek ‘n onskuldige gelukkige kindertyd beleef. Wye vlaktes, horisonne wat bewe in die hitte, wilde diere, goudgeel strande, droogtes, storms, vloede was alles deel van dit wat jy ons gebied […]
San het die Goue Vroue soos volg getoets: “Het julle al geskryf oor die kostelikste oomblik met ‘n kleinkind? Indien nie – dit kan ook ‘n oulike boek maak. Dalk ook in alfabetiese orde??? I donno. Besluit maar…”
Toe ek aftree, het my liewe skoondogter haar hart en haar huis vir my oopgemaak. Sy het my vertrou om van babatyd af een-een na albei haar kosbare kindertjies om te sien toe sy lang ure buitenshuis gewerk het, met die gevolg dat daar ‘n besonderse vertrouensverhouding tussen ouma en kleinkinders gegroei het. Hierdie kindertjies is my skans teen die ouderdom en ek is geseënd om hulle woeligheid elke dag van naby en met vreugde te kan beleef (al ontaard ek soms in ‘n “grumpy old woman”). Ek is deel van Laatlam se huishouding en my skoondogter vertel as Joshua ‘n prentjie van ‘n gesin teken, is daar altyd ‘n ouma ook daar iewers. In my reeks skryfsels met die titel “In die oomblik” is daar talle vertellings oor ouma en kleinkinders, maar daar is elke dag nog iets nuuts om te vertel.
Joshua is ‘n gekompliseerde karakter met ‘n verstommende verbeelding. Nou-die-dag vis hy die verestoffer agter my spieëlkas uit en kom staan langs my, waar ek oudergewoonte agter die lessenaartjie sit. Hy beduie vir my hy is ‘n stofsuier en daar is ‘n kabel wat ek uit sy middellyfie moet trek en teen die lessenaarlaai moet inprop. Dan moet ek die groen knoppie op sy voorkop druk. Ouma volg die instruksies noulettend, want die mannetjie raak vreeslik ontsteld as dinge nie reg gedoen word nie.
Toe die groen knoppie gedruk is, vee Josh stadig die stoffer se plastiekomhulsel ondertoe, sodat die mooi groen volstruisvere ontbloot word. Nou moet ek die rooi knoppie op my stoel se armleuning druk – nee, nie daar nie, dáárso, ouma! Die stofsuier zoem onderlangs en begin die papiersnippers opvee wat hy vroeër gemaak het (die skêr was ‘n kwaai animal wat ‘n papiervoël gehap het). As alles op ‘n hopie is, verander die stofsuier vir ‘n kort rukkie in ‘n asbliklorrie wat dit opruim en weggooi. Toe die werk klaar is, moet die stofsuier gebêre word. Eers word die vere seremonieel deur die plastiekomhulsel bedek. Dan moet ouma die kabel uit die laai uitprop. Sy skrik haar lam vir ‘n onverwagse klankeffek: ”Kirrrrrr!!” zirts die denkbeeldige kabel terug in Joshi se sy in – kompleet soos ‘n regte stofsuier dit sou doen.
Everything/Anything and...Chess..."Despite the documented evidence by chess historian HJR Murray, I've always thought that chess was invented by a goddess"--George Koltanowski: from the foreword to:"Women in chess, players of the Modern Age"
Ek is die hoofkarakter in elke dag se storieboek. Ek leef my lewe op die voorblaaie van koerante en hoofopskrifte in tydskrifte. Kom lees my stories en berigte soos ek dit elke dag beleef!