A staan vir Afrikaans (my alfabet van vreugdes)

Dis weer sulke tyd: in April skryf WordPress se bloggers verwoed aan die a-tot-z-uitdaging − 26 inskrywings, verkieslik van minstens 100 woorde, elke dag behalwe Sondae. April 2016 het Scrapy ons via haar Toeka-Tokkel uitgedaag om ook deel te neem en na ‘n vertraagde wegspring het die uwe daarin geslaag om enduit vol te hou. Vir ‘n luie b(l)ogger soos ek was dit ‘n taamlike prestasie! Nou sit ek hier en wik en weeg: sal ek, of sal ek nie? Aaag wat, laat ek maar probeer – ek weet my blogmaats sal vir my tjeer en troos as ek dit dan nou nie kan volhou nie…

Dink ek sal skryf oor goeters wat my bly maak, ‘n alfabet van vreugdes, dus.

A staan vir Afrikaans, my moedertaal, my hartstaal. Vanoggend het RSG ‘n voorlesing deur Paul Eilers by die KKNK uitgesaai, van Chris Barnard se verhaal My broer se kraai. Lank gelede het ek die bundel Chriskras I besit waaruit dit kom, dus is die storie nie vir my nuut nie, maar ai, die vreugde om te hoor hoe ‘n meester dit voorlees!

Dit laat my dink aan nog ‘n meesterlike beskrywing, van die vrylaat van posduiwe, uit Etienne van Heerden se skrynende roman In stede van die liefde. In hoofstuk 10 skryf hy oor Snaartjie en haar duiwe:
Dan maak haar pa agter oop en hulle haal die hokke uit. Sy druk haar koue hande tussen die duiwe in soos in ‘n bad warm water vol bondels wasgoed en sy voel die onrus en die gretige harte wat bons en dan breek die lywe verby die deksel en klapperend borrel hulle die skemer oggend in. Donsveertjies dwarrel om haar terwyl die swerm sy formasie kry, een keer diékant toe swiep, dan nog ‘n draai gooi, laag en ondersoekend, asof hulle groet, en dan die bepalende swenk, “die Kaapse draai”, soos haar pa dit noem, huis toe.

Philip de Vos se wonderlike verse het ek en my kinders so saam-saam ontdek. Hier is een uit die bundel Daar’s Bitterals in die Heuningwals, in 1988 deur Tafelberg uitgegee:

Kom bly by my in my huispaleis
en ek sal jou net vreugdes wys:

die skadu van die tortelduif
wat koer-koer voor my venster dryf

die besie van ons liewenheer
wat kol-kol wegvlieg – keer op keer

die purperwinde wat blý rank
tot teen die hoogste vensterbank

Kom bly by my in my huispaleis
en ek sal jou net vreugdes wys.

Ag Daisy, ons verlang so baie…

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Daisy is dood

My dogter in die VSA se seer geliefde ou hond is gister dood. Vroeg gisteraand het ek gaan slaap, danksy ons immer behulpsame Eskom. Toe ek halftwee die nag wakker word, het ek die nuus gekry. Ek kon nie weer slaap nie. Ek treur namens die vrou wat ek die heel liefste op aarde het en ek kan haar nie teen my vasdruk en saam met haar huil nie. Nou skryf ek maar…oor Daisy.

Daisy was ‘n “rescue”, soos die Amerikaners die diere noem wat in toevlugsoorde opgeneem en dan deur diereliefhebbers aangeneem word. Meestal swart Labrador, maar met ‘n effens fyner lyfie en pote. Toe sy by my kinders tuisgekom het, was die haartjies om haar bek reeds grys – of dalk wit, ek was eintlik nooit seker nie. V het haar met die hand aanlyn uitgesoek en toe haar man saam na die toevlugsoord gevat met ‘n vaste agenda: as hy die mooie hond sien, sou hy haar mos nie kon weerstaan nie ;0) Al wat hulle van haar vorige lewe geweet het, was haar naam: Daisy.

Toe land daardie getraumatiseerde hond in die botter. Net die beste mediese sorg (alhoewe-el, dit het beteken dat sy maar by ‘n streng dieet moes hou). Slaap snags ‘n rukkie in ‘n gemaklike hondebed en betrek dan die sagte duvet op die dubbelbed. Twee eiesinnige katte en twee liefdevolle mense vir geselskap. ‘n Ouma (die uwe) en ‘n peetma (V se kosbare vriendin) in Suid-Afrika. ‘n “Picture window” vanwaar sy die doenighede in die straat kan dophou en ander honde kan waarsku om hier weg te bly. ‘n Agterplaas om in te speel en gereelde stappies in die buurt. Modieuse halsbande met bypassende leibande en af en toe ‘n nuwe speelding wat hond kan aanval en skud en bespring en bekou totdat daardie ding ophou piepgeluide maak. Twee dierbare bure by wie sy kon bly as haar nooi-hulle weggaan. Die gelukkigste hond op aarde: Daisy.

Deur lang, eensame ure toe haar man nog in die kleinhandel gewerk en sy self van die huis af, was Daisy vir my kind geselskap en ‘n aanspraak. Daar is mos niks meer vertroostend as ‘n slapende dier langs mens as jy moet sit en werk nie – of moet lê en herstel… Heerlike geselskap en sieketrooster: Daisy.

 

S.J. Pretorius het die volgende gedig geskryf. Ek weet hy sou nie omgegee het dat ek die woord “Oubaas” met “Ounooi” vervang het nie.

BRAKKIE

Ounooi?
Ek is maar net ‘n uurtjie in jou lewe,
‘n skadu’tjie wat by jou bewe,
net ‘n ou lekkie is my strewe;
hê Ounooi?

Ounooi?
Sal jy nie eens, − wie weet waar swerf jy rond!
dink aan ‘n ou nat snoetjie, wollemond;
‘n lankal-dood ou hond,
Hê Ounooi?

Mooi loop, Daisy-hond.

 

Lê-Jou-Eier: Eienskappe wat jou jý maak

Kan nie die verduideliking spoeg en plak nie, maar hier is die skakel na Hester se oorspronklike uitdaging.

Hier sit ek met ‘n spesiale ESKOM-bestande spieël (dankie Vuurvliegie!) myself en bekyk (iets wat ek eintlik nooit ooit meer graag doen nie).

Daai vrou in die spieël – sy is lief vir mense. Ek moes dit van my pa af gekry het – hy sou sommer op die besige sypaadjie botstil gaan staan om hom te verlustig in die bonte mensdom rondom hom. Dis ‘n kosbare erfenis, want dit maak my lewe maklik. Ek gesels graag en hou daarvan om te kuier. Dis nie vir my moeilik om in ‘n vreemde omgewing in te pas nie, ek vertrou mense en waardeer hulle goeie eienskappe (oor die krapperige karaktertrekke glimlag ek sagweg in my mou).

“Jy is die grootste prokrastineerder wat ek ken,” het my mentor in my goue jeug eendag vir my gesê, met dieselfde liefderike, moedelose ergernis in sy stem as wat Marelize se mamma in daardie befaamde MfM-oomblik laat hoor het. Ai, prof. Willie, weet jy, ek stel nog steeds so vreeslik uit! Hoe suksesvol sou my beroepslewe gewees het as dit nie was vir hierdie erge swakheid nie? Dis nou heeltemal te laat, maar tog werk ek deesdae einde ten laaste en noodgedwonge daaraan…

Dalk is dit goed dat ek hier aan die einde van my lewe met net ‘n handvol as sit (dis nou in aardse terme − ek is meer as ryk in dit wat ewigheidswaarde het), want dit hou my nederig. Van die sewe doodsondes is trots die een waarmee ek die meeste stoei, wat ek die heel graagste morsdood wil smoor. Gelukkig kom hoogmoed voor ‘n val…en ja, Hester, dis net soos jy sê, ‘n mens kom bloedbek anderkant uit!

‘n Onlangse kompliment van ‘n hartsvriendin: “Jy moet jouself oppas. Jy beteken soveel vir baie mense op verskillende vlakke.” Haar woorde gee my moed, laat my opnuut weer onderneem:

Eens aan die einde van my lewe
sal ek, van sorge’n moeite vry,
vir elke dag my hier gegewe,
U hoër, reiner loflied wy.